Bogowie Olimpijscy

Bogowie olimpijscy – według mitologii bogowie zamieszkujący górę Olimp. Sprawowali wszelką władzę nad ludźmi i decydowali o ich życiu i śmierci. Pili boski nektar i jedli ambrozję, która dawała im nieśmiertelność. Było ich dwunastu.

Zeus – pan Nieba, najwyższy bóg.

Zeus urodził się jako syn Kronosa i Rei. Kronos był królem tytanów, który każde dziecko połykał, żeby nie odebrało mu władzy. Zeus był jego szóstym synem. Rea dała go pod opieką Amaltei (według różnych podań była to koza, według innych nimfa). Amaltea wręczyła Zeusowi róg obfitości (inaczej róg Amaltei). Gdy bóg dorósł stoczył bitwę z tytanami. Rea dała swemu mężowi środek na wymioty, a on zwrócił dojrzałych bogów: Herę, Posejdona, Hestię, Demeter oraz Hadesa. Ponieważ byli oni nieśmiertelni dojrzewali w żołądku tytana. Pomogli oni Zeusowi wygrać nad dwunastoma tytanami, wtrącić ich do Tartaru lub inaczej ukarać (Atlas dźwigał za karę sklepienie niebieskie). Po Kronosie władcą został Zeus, ponieważ to wylosował a było to najcenniejszą nagrodą. Posejdon został bogiem mórz i oceanów, a Hades bogiem zmarłych.

Hera – pani niebios, bogini małżeństwa, wdów i kobiet.

Bogini małżeństw, wdów i kobiet. Jest córką Kronosa i Rei oraz trzecią żoną Zeusa. Rankiem jeździ w swoim rydwanie zaprzężonym w pawie, a woźnicą jest skrzydlata bogini tęczy Iris. Hera nosi diadem z gwiazd. Zeus często jej słuchał, ponieważ chciał uniknąć kłótni, do czego była skłonna. Gdy go bardzo denerwowała, Zeus przyczepiał ją do skały. Dopiero na prośbę innych bogów odpinał ją po kilku dniach. Całym sercem nienawidziła Heraklesa i prześladowała go przez całe jego życie. Jej atrybutem są pawie. Słynęła z mlecznobiałej skóry i pięknych oczy (oczy jałówki - duże i niebieskie).

Afrodyta – bogini miłości, piękności.

Bogini miłości, piękności, kwiatów, ogrodów, gajów i wiosny. Pewnego dnia wyłoniła się z piany morskiej na Cyprze, a stamtąd poleciała na Olimp rydwanem zaprzężonym w gołębie. Pewnego razu zakochała się w Adonisie, ale tego rozszarpał dzik. Wtedy poprosiła Zeusa o jego wskrzeszenie. Od tej pory Adonis pół roku spędza w Hadesie, a pół z piękną Afrodytą. Afrodyta była żoną Hefajstosa. Zeus oddał kiedyś jej rękę boskiemu kowalowi. Było to nieszczęśliwe małżeństwo. Afrodyta lubiła towarzystwo, kwiaty, łąki, ogrody a Hefajstos tylko własną kuźnię. Każdy bóg wiedział też, że Afrodyta tak na prawdę miała romans z Aresem i to z nim zrodziła kilka bożków. Afrodyta wygrała złote jabłko rzucone przez Eris, boginię niezgody na ślubie Temidy. Jej przeciwniczkami były Hera i Atena. Spór miał rozrządzić Parys. Kiedy Afrodyta obiecała mu, że odda mu Helenę Trojańską wybrał boginię miłości.

Uważano, że Afrodyta zrodziła się z genitaliów odciętych od ciała Uranosa, kiedy Kronos ćwiartkował go swoim sierpem. W innej wersji Afrodyta była córką Dione i Zeusa. Oprócz tego według jeszcze innej wersji miała się zrodzić ze związku Uranosa i Hemery (dzień). 

Demeter – bogini urodzaju.

Demeter (mit. grecka) – bogini urodzaju, matka Persefony. Według mitologii Persefona przebywa z Demeter przez lato i wiosnę. Wtedy panuje urodzaj, ale gdy odchodzi na jesień do swojego męża, Hadesa, Demeter jest smutna, dlatego są deszcze i nieurodzaje. Demeter jest córką Kronosa i Rei, siostrą Zeusa, Hadesa, Posejdona, Hestii i Hery.

Do Demeter szukającej córki zalecał się Posejdon. Bogini, by uniknąć zalotów zamieniła się w klacz, lecz Posejdon jednak pokrył ją, przybierając postać ogiera. Z tego związku Demeter urodziła konia Arejona i córkę Despojnę. Demeter zawarła też związek małżeński z Lasjonem, którego owocem był Plutos.

Demeter toczyła spór z Hefajstosem (spór wygrał Hefajstos, budując swoją kuźnię w Etnie) oraz z Dionizosem o urodzajną winorośl.

Apollo – bóg muzyki i sztuki.

Apollo był najpiękniejszym i najmłodszym z bogów wśród mężczyzn. Wysoki, smukły i jasnowłosy, przedstawiany jako ideał męskiej urody. Grał mistrzowsko na cytrze. Często przebywał na Ziemi, mimo iż należał do bogów. Raz nawet, wygnany z Olimpu, służył u króla Admeta w Tesalii, gdzie pasł trzody grając na fujarce. Doskonale strzelał z łuku, mówiono, że jest strzały rażą z nienacka, dlatego przypisywano mu nagłą śmierć. Był jednym z najjaśniejszych postaci greckiego Olimpu. Nazywano go Zbawcą, gdyż wspierał ludzi w cierpieniu, ratował z nieszczęścia, śmierć odwracał, zbrodniarzy oczyszczał z grzechów. Z Parnasu rozsyłał natchnienie. W Atenach po zbiorach jesiennych odbywało się święto ku jego czci.

Dionizos – bóg wina.

Jego matką była śmiertelniczka Semele, a ojcem Zeus. Żona Zeusa Hera była zazdrosna o jego kochanki. Kiedy Semele była w ciąży, bogini namówiła ją, by zmusiła Zeusa do ukazania swojej prawdziwej postaci. Semele nie wiedziała, kim naprawdę jest jej kochanek i z początku nie wierzyła Herze i nakazała Zeusowi, by dowiódł swojej boskości. Śmiertelnicy nie mogą jednak oglądać prawdziwych postaci bogów, Semele spłonęła. Zeus uratował jednak płód Dionizosa, zaszywając go sobie we własnym udzie. Kilka miesięcy później Dionizos się narodził.

Mitologia mówi, że Zeus oddał młodego Dionizosa pod opiekę Nimfom deszczu na górze Nysa. W nagrodę, Zeus umieścił je, już jako Hiady, pośród gwiazd.

Kiedy Dionizos dorastał, odkrył niezwykłe właściwości cennego soku z winorośli. Hera nie zapomniała jednak o nim i napiętnowała go obłędem, Dionizos wyruszył w wędrówkę po całym świecie w towarzystwie satyrów i Menad.

Posejdon – bóg mórz i oceanów.

Po narodzeniu został połknięty przez swego ojca Kronosa, bojącego się o utratę władzy. Uratował go wiele lat później młodszy brat Zeus, prosząc matkę aby podała ojcu środek na wymioty. Uwolniwszy się Posejdon stanął do walki przeciwko władcy świata. Po pokonaniu Kronosa Zeus, Posejdon i Hades, ciągnęli losy o to, który z nich będzie rządził niebiem i otrzyma władzę zwierzchnią; który posiądzie morze, a który świat podziemny. Posejdon wylosował królestwo wód. Nie był jednak z tego zadowolony i uważał, że jako najstarszy powinien dysponować najwyższą władzę. W końcu jednak się z tym pogodził. Tron morza oddał mu Okeanos.

Atena – bogini mądrości i wojny w słusznej sprawie.

Bogini  filozofów i miasta Ateny. Była najukochańszą córką Zeusa, ponieważ wyskoczyła z jego głowy dorosła i w pełnym uzbrojeniu. Jej matką była Metis, którą Zeus połknął, gdy była w ciąży. Jest również nazywana boginią mądrości. Zajmuje się też rzemiosłem. Jej bratem jest bóg Ares.

Atena sprawowała władzę nad wojną w słusznej sprawie, dlatego pomagała napadniętym i poszkodowanym. Pomogła dopłynąć Odyseuszowi do Itaki. To dzięki niej rzeczywiście do niej dopłynął. Atena była surowa i niedostępna. Nie chciała wyjść za mąż. Hefajstos próbował zgwałcić Atenę, lecz jego nasienie padło na Gaję.

Atenie towarzyszyła w boju bogini zwycięstwa, Nike.

Hefajstos – bóg ognia, kowalstwa i złotnictwa.

Bóg ognia i sztuki złotniczej. Najpracowitszy ze wszystkich bogów. Rzadko pojawiał się na przyjęciach u Zeusa i wszyscy przywykli widzieć w nim samotnika. Hefajstos dzień i noc pracował w swojej kuźni na wyspie Lemnos lub we wnętrzu Etny. Kuje pioruny dla Zeusa, naprawia rydwan słońca. Komu potrzebny miecz, komu pancerz ze złota, komu biżuteria chodzi do Hefajstosa, a ten nie odmówi. Wszystko co wychodzi z jego rąk jest dziwnie piękne i misterne, czasem chodzące krzesła, chodzące fotele, złote żywe niewolnice. Takie krzesło raz złapało kleszczami Herę, a ta nie mogła się wydostać. Ubłagano Hefajstosa, a ten ją puścił. Kowal był synem Zeusa i Hery. Hefajstos nie chciał wrócić do Olimpu tam gdzie wygnano, nawet w Olimpie bogowie myśleli że Hefajstos nie żyje. Dopiero Dionizos, bóg wina sprowadził go do Olimpu gdzie wszyscy bogowie się radowali wiedząc że Hefajstos jest pożyteczny. Zeus chcąc go uczcić i wynagrodzić za dawne krzywdy dał mu za żonę najpiękniejszą boginię Afrodytę. Nie było to szczęśliwe małżeństwo, Afrodyta lubiła świat, z Hefajstos tylko swoją kuźnie. 

Artemida – bogini lasów i polowań.

Bogini łowów, zwierząt, lasów, gór, nagłej śmierci i roślinności; wielka łowczyni. Na wielu rzeźbach i obrazach przedstawia się ją z jeleniami lub w lesie. Uważana również za boginię płodności, niosącą pomoc rodzącym kobietom. Jej atrybutami były łuk i strzały, a ulubionym zwierzęciem łania. Należała do grona 12 bogów olimpijskich.

Była córką Zeusa i Leto, siostrą bliźniaczką Apollina. Bogini-dziewica, odpowiedzialna za nagłą śmierć, nie wybaczała zniewagi (razem z Apollinem wymordowała dzieci Niobe w obronie honoru matki, a myśliwego Akteona, który oglądał ją w kąpieli, zamieniła w jelenia, po czym rozszarpały go własne psy). Była patronką myśliwych oraz opiekunką Amazonek. Jedną z prac Heraklesa było schwytanie jej łani.

Hermes – bóg kupców i złodziei, boski posłaniec.

Urodził się nad ranem na górze Kyllene w Arkadii. Przespawszy parę godzin zabił żółwia robiąc z niego cytrę. Po południu zakradł się do obory króla Admeta w Tesalii i wyprowadził z niej trzodę powierzoną opiece Apollina. Następnie pobiegł do kołyski i zasnął jak małe dziecko. Apollo się rozgniewał i Hermes go przebłagał dając mu cytrę. Wzamian dostał laseczkę lesczyny. Łagodziła ona wszelie spory. Hermes kradł rzeczy bogów, za co został wypędzony z Olimpu. Jednak Zeus cofnął swój wyrok, a Hermes stał się boskim posłańcem. Sprawił sobie małe skrzydełka u nóg, żeby zdążyć, bo miał bardzo dużo zadań.

Hermes był wynalazcą ćwiczeń gimnastycznych. Był patronem polestry i gimnazjonu.

Ares – bóg wojny.

Bóg wojny, syn Zeusa i Hery. W młodości nie objawiał żadnych magicznych zdolności, więc rodzice oddali go pod opiekę jednego z tytanów. On nic nie umiał, wpoił mu tylko przekonanie, że najlepsza jest wojna. Ares rzucał się w największe wiry walki, tratował, zabijał. Atena czuła do niego odrazę, raz zadała mu bolesną ranę (w dołek brzucha), on poszedł się poskarżyć Zeusowi, ale on też czuł do niego niechęć, więc mu nie pomógł. Musiał Ares iść do boskiego lekarza Pojeona. Grecy czuli do niego takie uczucia jak Atena i Zeus dlatego nie stawiali mu świątyń. Aresa czcili wyłącznie Spartanie.

Czasami do bogów olimpijskich zalicza się Hadesa. Hestia według mitologii oddała swoje miejsce na Olimpie Dionizosowi.